بازگشت
برخورد بر مساله فرهنګ، از اشتباه تا دسیسه
نوشته از بصیر دهزاد نوشته از بصیر دهزاد

در وضع بحرانی و خونین کشور که حاکمیت ملی و تمامیت ارضی و استقلال  کشور یکبار دیګر در معرض سوال جدی قرار ګرفته است. عمال جنګ و تشنج هر روز جان دها فرزندان این ملت را بکام مرګ و نیستی میکشاند، بمګزاری  های آنان که هیچګونه احساس  و ارزش بخون فرزندان رشید  افغان چه در جنوب و شرق و چه در شمال و غرب قایل نیستند و از خارج ګشور با قلب های اګنده از زشتی و سیه کاری دسیسه میچینند و طرح نابودی یک ملت با تاریخ  و کلتور و فرهنګ پر افتخار را میریزند که  ملت مظلوم افغانستان  در موج از تضاد ها و نا همګونیهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی روز تا روز عمق آن فرو رفته میرود و استبداد و ارتجاع سیاه در تلاش احیا و تسلط دوباره شرایط شرم آور قرون اوسطائی اند وهمه امکانات داخلی و خارجی شان را بکار میبرند تا ملت را اسیر خواستهای ضد ملی، ضد دموکراسی وضد حاکمیت قانون نګهدارند. اکنون یک دسیسه جدید، نابخردانه و تفرقه بر انګیز یک وزیر حکومت آقای کرزی،« آقای خرم وزیر اطلاعات و کلتور» که  با اوصول و پرنسیپ های  دموکراسی، قانونیت و روشنګری و بالاخره رشد کلتور و فرهنګ هیچګونه  سازش و مطابقت ندارد.                   

 عمل آقای خرم توانست موج بزرګ از انزجار و نفرت را در میان روشنفکران وطنپرست، ملی و صاحبان دانش و فرهنګ و سیاسیون معتقد به اصل وحدت ملی و وفاق همګانی و ترقی کشور از کران تا کران این ملت مظلوم را، در برابر این توطئه  بر انګیخت.                                                                                                                                       

دادن مجازات برای  دو نفر کارمند عرصه فرهنګ و آن هم صرفأ بخاطر استفاده از کلمات به اصطلاح «خارجی و غیر اسلامی»  در نشرات رسمی که توسط یک وزیر کابینه در دست اجرأ قرار داده مشود، دو سوال را برجسته میسازد.: 

آولأ اینکه ایا این اقدام ناشی میشود از یک اشتباه ویا  اینکه موصوف از تاریخ  ملی، تاریخ انکشاف کلتور و فرهنګ ملیت های افغانستان که در مجموع غنای فرهنک و کلتور ملی ما را تشکیل میدهد، آګاهی کافی ندارد و حساسیتهای موجود اجتماع افغانی رانمیتواند درک کند که کدام سیاست  معقول را در پیش باید ګرفت تا بالوسیله  وفاق ملی، آمیزش و اعتماد و تفاهم افغانی را قوت بخشید؟                                                                                                                   

سوال دوم در این است که آیا این عمل آګاهانه و یک اقدام سیاسی و پلان شده بوده و ادامه سیاست های تفرقه، عقبګرایانه ، اغوا کردن ملت و مصروف ساختن ( سازمانداده شده) ملت مظلوم  از روند ها و واقعیتهای  پس پرده و بلاخره اسیر نهګداشتن ملت افغان در چنګال های خونین ارتجاع سیاه و دشمنان جارجی ما افغانها است؟                                     

در یک کلمه وهر دو حالت، احساسات برانګیز و جریحه دارسازندهٔ وحدت ملی، یګانګی و وفاق ملی در وجود یک افغانستان واحد مستقل و با غرور بوده است که آنرا باید نکوهش نمود یک عمل خطرناک و نا بخردانه تلقی نمود .                   

اګر سوال دوم مطرح بحث باشد، باید قضیه را از ابعاد تاریخی و سیاسی  و در ارتباط بر حوادث ۹۰ سال اخیر دید که در آن تضاد و مبارزه میان تاریکی و جهل از یکطرف و روشنګری و تحولپسندی از جانب دیکرو مبارزه میان حفظ  ګرایش های عقبماندګی فکری و  آفرینش تجدد و روشنګری  و بالاخره مبارزه میان تعقل، اندیشه و غنامند سازی کلتور و فرهنګ از یک جانب و اعتقاد جزم ها، و اصول مفکوره های سنتی  غیر متناسب با ارزشهای تمدن  و منطق علمی و حقوقی ، جریان داشته است. در این صورت ضرورت آن است تا  ، همه  رشنفکران مدافع نو پسندی، تجددو روشنګری آنرا با هوشیاری لازم درک نمایند و در برابر چنین دسایس در کنار یکدیګر قرار ګرفته ودر یک موضع واحد به حمایت و پیشتیبانی یکدیګر باید پرداخت. در چنین صف آرائی صر نظر از هرګونه تعلقات ملیتی، قومی و زبانی با یک شعار واحد و افغانی  دستان یګانګی در بفشاریم و در یک خط واحد قرار باید ګیریم.                                                                                                           

 در موجودیت احتمالی سوال اول،  طرح موضوع یک اشتباه بزرګ و یک عمل خام مبتنی بر احساسات و عدم درک کافی از واقعیت های جامعه افغانی، روان اجتماعی موجود  بوده که واضحأ  در تضاد با روشهای علمی و اکادمیک است.  در چنین حالتی  پوزشخواهی از یک عمل نا خود آګاه و اشتباه آمیز  بخاطر ایجاد تشویش های جدی و تحریک احساسات و تخریش اصول آزادی و دیموکراسی یک امر ضروری است که آقای خرم باید به توضیحات رسمی بپردازد. چنین یک پوزشخواهی  و یا کنار رفتن از عهده مسئولیت بزرګ ،صدمهٔ غرور و شخصیت نیست بلکه میتواند نشانهٔ باشد بر صداقت و تثبیت بیشتر موقعیت اجتماعی شخص وزیر اطلاعات و فرهنګ.                                                                                               

اکنون بر مسألهٔ دوم میپردازیم  که آیا ګفته ها و تصامیم آقای خرم پلانشده، قبلأ تنظیم شده و ناشی از یک اراده ٔهدفمندانه یک حلقه و یا حلقات موجود در دستګاه سیاسی و دولتی افغانستان  بوده است ؟ که در چنین حالت آنرا باید  یک آغاز جدید و ادامه حوادث و عملی شدن پلانهای  مبنی بر زدایش مسایل مبرم و ضروری  کنونی همچو   وفاق ملی، یګانګی و قرار ګرفتن در یک خط واحدبخاطر  رشد و انکشاف متوازن کلتور و فرهنګ با افتخار ملت افغانستان« بحیث زادګاه و اشیانه مشترک تمام آنهای که خود را جسمأ و معنأ به آن مربوط میدانند»،  تلقی نمود. از جانب دیکر میتوان چنین یک اقدام و ابراز نظر توسط یک وزیر کابینه را  جزٔ ازسیاست رسمی حکومت تلقی نمود، اګر بر آن وضاحت کامل برای ملت داده نشود.                               

در تاریخ یک قرن اخیر و در دوره های مختلف که با زایش و تشکل حلقات که  که پیامده روشنګری و تحول –تجدد پسندی و بنیاد یک احتماع باز ونشر افکار روشنګرانه همراه  بوده اند، همزمان و ذر موازی  با آن  تاریک اندیشی، حفظ مناسبات عقبمانده  که دیګر جوابګوی نیازمندیهای زمان نبوده اند، نیز متباز ګردیده که مبارزه میان روشنګری و تاریک پسندی، مبارزه میان جهل و دانشپسندی ،مبارزه میان حاګزینی  عدالت و قانون و قانون جنګل، برتریجوئی و تسلط بربریت را نګزیر ساخته است.   پر وضاحت بوده است که  عوامل جهل، تاریکی و عقبمانده در هر دوره نه تنها بازدارنده ترقی و سیر انکشاف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده اند بلکه زمینه سازانی بوده اند برای تطبیق امیال بیګانګان از جمله حکومات بعض از کشورهای همسایه و بعض ګشورهای دیګر متطقه که پیوسته خواسته  اند تا منافع آزمندانه خود را در وجود  تداوم جنګ و تفرقه در میان مردمان مظلوم و اسیر  کشور ما افغانستان  قابل دسترسی سازند.                                                      

نیروهای ارتجاعی و عقبګرا  در هر مرحله از رشد و تحرکات روشنګری،  از احساسات پاک ، اعتقادات مذهبی و سطح نا مکمل رشد اجتماعی جامعه که همیشه یک حقیقت تلخ بوده است، منفعت برده و بهترین حلقات، ګروه ها و شخصیتهای متفکر، آګاه، دانشمندان ، شخصیتهای ملی و وطنپرست، خومتګزاران عرصه کلتور و فرهنګ اصیل و سچه افغانی را به کفر و الحاد و بلاخره بیګانه پرستی در ذهنیت عامه کوبیده اند. به اصطلاح عامیانه آنان  با دست های آلوده، قلب های پر ازکینه و نفرت،  تبر دشمن را بر فرق این خادمین راستین ، استقلال پسند، ملی و وطنپرست کوبیده اند. اګر به تاریخ ګذشته رجوع ګردد، قربانیان  این دسیسه ها، وطنپرستان کشور از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب ، بلالخره از ملیون و وطنپرستان پشتون تا تاجیک، از هزاره و ازبک تا ترکمن و بلوچ کشور ما بوده اند. دشمنان ملت و این دشمنان خلق مظلوم و ستمدیده  ما درتطبیق اهداف مغرضانه شان انتخاب خاص و یا کدام استثنأ مبنی بر زبان،مذهب، ملیت و قوم را نداشته  و قایل ګردد.                

پنج سال تسلط  مشترک طالبان و دستګاه استخبارات پاکستان و در تبانی حکومات خود- وابسته عربی در شرق میانه یکی دوره های سیاه ترین در تاریخ یک فرن اخیر در افغانستان میباشد که  هنوز هم بعض از هواداران کیش طالبانیزم در عقب پرده های دموکراسی «نیمجان» کنونی به عین دسیسه ها ضد ملی و ضد افغانی دست میزنند و بخاطرتسلط دوباره جهل و تاریکی بر این خلق ستمدیده در تلاش اند.                                                                                                           

تصمیم بر مجازات دو نفر کارمند عرصه فرهنګ توسط وزیر اطلاعات و فرهنګ و ملزم ساختن آنان به استفاده کلمات «خارجی» و «غیر اسلامی»  یک موضوع است که آنرا نمیتوان غیر مرتبط بر  مسایل فوق دانست.                  

از نظر نویسنده زبان های موجود در افغانستان هرکدام در دورانهای از تاریخ بنا بر اسطیلا و نفوذ اجانب عمیقٔا متأثر از زبانهای بیګانه ګردیده اند و سچه ګی آن با جاکزینی کلمات و حتی قواعد زبان (ګرامر) از زبانهای دیګر از بین برده شده  است.                                                                                                                                     

هر ګونه جسجو، کاوش و تحقیقات بخاطر احیای سچه ګی زبان یک حق است و شایسته تحسین و ارزشنګری. نه شایسته مجازات و محرزدن کفر و الحاد و بیګانه پرستی.  از جانب دیکر مسأله، هر ګونه پژوهشهای فرهنګی در عصه زبانی کشور ما اعم از پشتو، دری، ازبکی، ترکنی، نورستانی، بلوچی و زبانهای دیګر ، ګامیست در عرصه غنامندی کلتور و فرهنګ ملی ما.

در شرایط امروزی که نظریات و ایده های مبنی بر رشد همګون ومتوازن افغانستان در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، کلتور، فرهنګ ، دمکراسی و قانون  بر معیار ها ی یک  جامعه  مدرن و عاری از تنګنظریها ، حصومتهاو نفاق شکل میګیرد و فکتور ها، وجوه و مشخصات مشابه و مشترک ضرورت  پیوند، تفاهم و نزدیکی حلقات و ګروه های متعد و ملی و وطنپرست را ضروری میسازد، طرح مسایل زبانی و تعلقیت به این و آن ملیت بر علاوه اینکه عقبګرایانه و ناشی از دانش ناکافی از زبان و فرهنګ است بلکه یک عمل ضد ملی و ضد افغانی باید تلقی و محکوم ګردد.  نباید فراموش نمود که روشنفر آګاه و متجدد در پی ایجاد تحکیم یک جامعه واحد  ملی  است .                                                                                    

وطنپرستان وقعی ، ملی و طرفدار استقلال و تمامیت ارضی کشور عزیز و زیبای مآ نباید دیګر وسیله بازیهای عناصر خودخواه، تنګنظر با مغزهای منجمد، نفرتزا و تفوقجو قرار ګیرند. روشنفکر متعهد و وطنپرست باید منافع افغان مظلوم را صرفنظر از انکه به کدام زبان حرف میزند و بکدام ملیت، قوم و بکدام مذهب متعلق است. مردمان کشور ما در طول تاریخ یک قرنه و بخصوص سی سال اخیر بقدر کافی تحت ستم اربابان قدرت، قوماندانان مستبد مسلح و تنظیمی در محلات خود شان قرار ګرفته اند و در حالیکه همزبان، هم ملیت و همکیش بوده اند. ممکن هر انسان رنجدیده و متضرر هموطن ما  با صد ها مثالها و سرګذشت های تراژیک خود ، مهر تاْئید بر ګفته فوق بګذارند.                                                                         

در شرایط پیچیده و هنوز خونین کنونی در کشور  بلا کشیدن ما مسایل مبنی بر محدودیت های اجتماعی ، کلتوری و فرهنګی از زوایای تفوق جوئی و ملیت ګرائی و ادعاهای ناسنجیده شده  میتواند وضع را پیچیده تر و خطرناک تر بسازد. کشور عزیز ما را در پرتګاه نیستی ، چندګانګی و نفاق  قرار دهو که ما روشنفکران متعهد بر آرمانهای ملت انرا باید بحیث یک عمل ضد ملی محکوم نمود.                                                                                                                              

با احترام

    


March 2nd, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات